Tri pravca - Dunav: Izletnička fascinacija

20:32

Dunav u Srbiji „ostavlja” 588 kilometara ili jednu petinu svog toka. Taj prostor vrvi od kontrasta. Dunav najpre izgleda kao velika lenčuga koja se tromo vuče kroz nepreglednu ravanicu, a zatim kao gorostas koji se bori sa liticama Đerdapa. Na njegovim obalama pulsiraju veliki urbani centri, ali obitavaju i središta prirodne divljine. Sve u svemu, Dunav pruža mogućnosti za izletnički i vikend-turizam. Ovom prilikom predlažemo neke od mogućih maršruta


Bez obzira da li živimo na njegovim obalama ili se često približavamo Dunavu zbog posla, školovanja ili drugih razloga, tok velike evropske reke kroz Srbiju najčešće ne doživljavamo kao jednu celinu. Tome je donekle kriva „oficijelna” geografija koja nas je naučila da je sever naše zemlje ravničarski kraj na rubu Srednje Evrope, da posle Beograda na južnoj obali Dunava počinje Balkan, da zatim ova reka sa Đerdapskom klisurom „uvire” u Karpate.
Tačno je, na svom toku kroz Srbiju Dunav nailazi na svakojake kontraste. Pomenuti Đerdap sa impozantnim visovima i nepregledna ravnica kod Apatina su zaista kao „nebo i zemlja”. Slično se može reći i za sledeće: urbani centri poput Beograda ili Novog Sada dinamično pulsiraju noću kao i danju, dok u Specijalnom rezervatu prirode „Gornje Podunavlje” ima mesta na koja jedva da je kročila ljudska noga. Baš zbog svega toga, kada se sagleda kao jedna celina, postaje jasno koliko nam bogatstvo različitosti daje Dunav.
Druga po dužini reka u Evropi (posle Volge), u Srbiji „ostavlja” 588 od 2.888 kilometara, što je oko jedne petine ukupnog toka. Na njegovim obalama su gradovi Apatin, Bačka Palanka, Novi Sad, Beograd, Smederevo, a daleko nisu ni Sombor, Pančevo ili Požarevac. Uz sam Dunav ili u neposrednoj blizini su neke od najvećih turističkih atrakcija Srbije. Ovom prilikom predlažemo neke od mogućih maršruta za istraživanje lepota srpskog podunavlja. Namerno smo izostavili Beograd i Novi Sad jer o njima se već dovoljno zna.

Ravnica

1.      Bački Monoštor – Sombor – Apatin – Bačka Palanka - Čelarevo

Dunav dolazi do Srbije u blizini Bezdana, na krajnjem severozapadu Vojvodine. Tu se nalazi Specijalni rezervat prirode „Gornje Podunavlje” koji se prostire na skoro 20.000 hektara. U očuvanom ambijentu koji čine šume, močvare i ritovi glavna atrakcija je ritski jelen. Tu obitava 230 vrsta ptica, 55 vrsta riba, 51 predstavnik familije sisara, 11 iz grupe vodozemaca. U obližnjem Bačkom Monoštoru je moguće pogledati postavku stare šokačke nošnje, a kod tamošnjih ugostitelja uživati uz specijalitete tradicionalne kuhinje.
Oko 130 kilometara, sve do Bačke Palanke, Dunav je prirodna granica sa Hrvatskom. Prvi naš grad na njegovoj obali je Apatin. To mesto ima dugu tradiciju pivarstva koja datira od polovine 18. veka, a poznato je i po specijalitetima od rečne ribe koji se služe po čardama na samoj obali Dunava. Banja Junaković sa kompleksom bazena udaljena je tri kilometra od Apatina, a Sombor – grad boemskog života, oko 16 kilometara. Između Apatina i Palanke je manastir Bođani, kao i ostaci srednjovekovnog grada Bača po kome je Bačka dobila ime.
Bačka Palanka je sledeći grad na Dunavu. U njegovoj okolini je više turističkih atrakcija. Neposredno pored Palanke je Park prirode „Tikvara”, a na udaljenosti od 11 kilometara je Specijalni rezervat prirode „Karađorđevo”, poznat kao omiljeno odmorište nekadašnjih vladara iz kuće Karađorđevića, a kasnije i Josipa Broza Tita. Oko 14 kilometara nizvodno od Palnake je Čelarevo, drugo pivarsko središte Srbije. Tamo se nalazi dvorac Dunđerskih, arhitektonsko ostvarenje iz pretprošlog veka.

Fruška gora

2.      Irig – Vrdnik -  Fruškogorski manastiri – Sremski Karlovci - Beška

Od Budimpešte Dunav plovi u pravcu juga, ali posle Vukovara dočekuju ga obronci Fruške gore zbog čega velika reka narednih 80-tak kilometara plovi pravcem zapad-istok. Jedina planina u Vojvodini svojevremeno je bila ostrvo u Panonskom moru. Ovo područje danas je nacionalni park. Osim ambijenta koji fascinira na svakom koraku (Ledinačko jezero, izletišta Stražilovo, Popovica, Zmajevac, Iriški venac), Fruška gora nudi i bogato kulturno istorijsko nasleđe. Na njoj se nalazi 16 pravoslavnih manastira.
Sremski Karlovci su se smestili na severnim padinama ove planine, nealeko od obale Dunava. Ovaj gradić je veoma važan u srpskoj istoriji, dugo je bio središte nacionalne kulture, školstva i crkve. Centar grada krase očuvane barokne građevine, po okolnim podrumima moguće je probati vina vrhunskog kvaliteta (karlovački „bermet” se pio čak i na „Titaniku”). Nizvodno je Beška nad kojom se nadvio most koji tu prelazi Dunav. Osim terasa sa prelepim pogledom, kafane u ovom mestu će ponuditi odlične riblje specijalitete i dobro vino.

3.      Beograd – Ečka – Carska bara - Zrenjanin

Kada Fruška gora posustane i kad se njeni poslednji brežuljci stapaju sa ravnicom, stiže se do Slankamena. Na suprotnoj, levoj obali je ušće Tise koja deli Bačku od Banata. U blizini, kraj puta Beograd-Zrenjanin je Specijalni rezervat prirode „Carska bara” koji je bio omiljeno lovište austrougarskih vladara. Bujan ekosistem se razvio oko rukavca koji je reka Begej odavno napustila. Tu se nalazi i etno-selo „Tiganjica” sa mini-zoo vrtom. Nedaleko od „Carske bare” je mesto Ečka sa dvorcem u kojem je svojevremeno svirao Franc List.

Od davnina

4.      Pančevo – Kovačica - Banatski Brestovac („Ponjavica”) – Kovin – Bela Crkva

Dunav ima svoje adute i u okolini Beoograda, odnosno Pančeva. Na desnoj obali, jugoistočno od prestonice je Vinča gde su ostaci jedne od najznačajnijih evropskih kultura iz kamenog doba. Na suprotnoj obali, kraj ušća Tamiša u Dunav je Pančevo. Okolina ovog grada nudi brojne mogućnosti za izlete. Obližnja Kovačica je svetski centar naivne umetnosti. Kraj Banatskog Brestovca je Park prirode „Ponjavica”, nešto dalje je Kovin. Popularno izletište je Bela stena na jednoj od dunavskih ada. Preko Deliblatske peščare stiže se do Bele Crkve.

5.       Smederevo – Kostolac (Viminacijum) - Ram – Veliko Gradište (Srebrno jezero)

Smederevo je srednjovekovni prestoni grad Srbije kojim i danas dominiraju ostaci velike tvrđave. Gradski centar je lepo sređen, u okolnim uličicama su dobri restorani u kojima se uživa uz kulinarske specijalitete i dobro vino. U blizini je vila „Zlatni breg”, letnjikovac kraljevske porodice Obrenovića. Nizvodno od grada, u blizini Kostolca je arheološki lokalitet Viminacijum koji je bio glavni grad rimske provincije Gornja Mezija. Još dalje su ostaci srednjovekovnog utvrđenja Rama, a pored Velikog Gradišta, tik uz Dunav, je Srebrno jezero.

6.      Veliko Gradište – Golubac -  Donji Milanovac (Rajkova pećina) - Kladovo

Od Gradišta Dunav drastično menja ambijent jer iz ravnice ulazi u veliku Đerdapsku klisuru, najdužu i najveću u Evropi. Njen početak označava stari Golubački grad. Dve veštačke brane su ukrotile nekada hirovit Dunav na ovom području. U klisuri se nalaze značajni arheološki lokaliteti, od kojih je najpoznatiji Lepenski vir (nedaleko od Donjeg Milanovca), kao i ostaci Trajanovog mosta i njegova tabla. U samoj klisuri je nekoliko dobrih restorana, prenoćište je moguće pronaći u Milanovcu i u Kladovu.

Reka koja spaja
Dunav izvire podno nemačke planine Švarcvald, a posle 2.888 kilometara stiže do Crnog mora. Druga je po dužini reka u Evropi, a ima najveći rečni sliv na starom kontinentu. Reka prolazi kroz ili čini granicu 10 država i to: Nemačku, Austriju, Slovačku, Mađarsku, Hrvatsku, Srbiju, Rumuniju, Bugarsku, Moldaviju i Ukrajinu. Među brojnim gradovima koji su se nalaze na njegovim obalama su i četiri prestonice, Beč, Bratislava, Budimpešta i Beograd.
Od kraja marta do početka oktobra ovom rekom krstari na stotine turističkih brodova. Sve popularnija rečna krstarenja, inače jedan od najskupljih vidova turizma, traju i do mesec dana. Luksuzni rečni brodovi najčešće kreću iz Amsterdama, Pariza ili drugih zapadnoveropskih gradova, zatim Rajnom i sistemom kanala stižu do Dunava. Neke od tura skreću za Prag, druge završavaju u Budimpešti. Ipak, najveći broj brodova plovi sve do široke delte Dunava u Crnom moru, a neki stižu u Istanbul.
Putnici se najčešće zadržavaju po dva ili tri dana u velikim gradovima kao što su Amsterdam, Pariz, Beč i Budimpešta, po jedan dan su u Bratislavi, Beogradu. U našem glavnom gradu godišnje pristane oko 500 rečnih krstarica. Neke od tura podrazumevaju i višesatne obilaske manjih gradova, u Srbiji je to Novi Sad, a ponekad i Smederevo. Kada je reč o našoj zemlji, mnogi brodovi se zaustavljaju pored Viminacijuma u blizini Požarevca. Naročita atrakcija na ovim krstarenjima je prolazak kroz Đerdapsku klisuru.


Share This Story

Tags:

You Might Also Like

0 коментара